در «نیایش» و «دعا» چون ارتباط روانی انسان با مرکز ومبدأ آفرینش است، باید روح دارای «شادابی» و «پذیرش» باشد.
یعنی اگر بین روان آدمی و نیایش، تناسب وجود داشته باشد، نیایش جایگاه شایسته خود را خواهد داشت.
آنگاه در جان آدمی أثر می‏گذارد، 
درمان می‏بخشد، 
روح را دگرگون می‏سازد.
شگفت آور آنکه در چهارده قرن قبل حضرت امیرالمؤمنین‏ علیه السلام به ارتباط عمیق روانشناسی و نیایش توجّه داشته و به روانشناسی نیایش، اشاره فرمود که:
إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالاً وَإِدْبَاراً؛ فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَی النَّوَافِلِ، وَإِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَی الْفَرَائِضِ.
(دل‏ها را روی آوردن و نشاط، و پُشت کردن و فراری است، پس آنگاه که نشاط دارند آن را بر انجام مستحبّات وا دارید، و آنگاه که پُشت کرده بی‏نشاط است، به انجام واجبات قناعت کنید.) [1] .

پی نوشت ها: 
[1] حکمت 312 نهج‏البلاغه معجم المفهرس محمد دشتی، که اسناد آن به این شرح است:
1- عقد الفرید ج 6 ص 279: ابن عبد ربه مالکی (متوفای 328ه)
2- اصول کافی ج1 ص48 ح1: کلینی (متوفای 328 ه)
3- دستور معالم الحکم ص 23: قاضی قضاعی (متوفای 454 ه)
4- ربیع الابرار ج1 ص23 ب1: زمخشری معتزلی (متوفای 538 ه)
5- نهایة الارب ج 8 ص 181: نویری شافعی (متوفای 732 ه)
6- روضة الواعظین ص 414: ابن فتّال نیشابوری (متوفای 508ه)
7- غرر الحکم ص 113 : ج 2 ص 544: آمدی (متوفای 588 ه)
8- الحکمة الخالدة ص 112: ابن مسکویه (متوفای 421 ه).